بنتونیت خوراک دام و طیور نوعی خاک رس چندوجهی است که در هر دو حالت بنتونیت کلسیم دار و بنتونیت سدیمی برای مصارف خوراکی دام و طیور مناسب است. خاصیت جاذب بودن بنتونیت موجب کاهش میزان آلودگی های روده و به خصوص مایکوتوکسین ها می شود و به دلیل دارابودن مواد معدنی مغذی، وزن حیوان را نیز افزایش می دهد. از طرفی بنتونیت قادر به جداسازی عوامل بیماری زای موجود در روده و دفع آن می باشد. بنتونیت خوراکی باعث تقویت مخاط روده شده و به بازتولید اپی تلیوم کمک می نماید. وجود عناصر مغذی آهن، سیلیسیم، پتاسیم، کلسیم و سدیم به صورت یون قابل جذب در بنتونیت خوراکی آن را تبدیل به یک ماده غذایی مفید کرده است.

بنتونیت خاک رس معمولا برای خوراک سازی مصرف شده و یا به عنوان توکسین بایندر در سیلوهای نگهداری جیره دام و طیور استفاده می شود و دو نقش اساسی دارد. اولا به عنوان یک ماده میکروب کش و گند زدا در خوراک دام و طیور و سیستم گوارش حیوان عمل کرده و ثانیا با دارا بود ریزمغذی های مختلف به رشد و افزایش وزن گله کمک می کند. اصولا انواع خاک رس با درصد مشخص، انرژی بدن حیوان را افزایش داده و با کاهش سرعت عبور جیره غذایی مصرف شده از روده ها، باعث ترشح بیشتر آنزیم های روده و در نتیجه هضم و جذب بهتر مواد خوراکی می شود.

از جمله خواص بنتونیت خاک رس در خوراک دام و طیور می توان به دفع فلزات سنگین و سموم قارچی ایجاد شده در جیره غذایی اشاره کرد. حتی از بنتونیت به دلیل خاصیت جذب آب و مایعات توسط آن می توان برای خشک نگه داشتن بستر طیور و در نتیجه گند زدایی محیط استفاده نمود. بنتونیت خوراکی با ایجاد یک کمپلکس نامحلول سبب می شود تا آفلاتوکسین ها از طریق سیستم گوارش دام و طیور جذب نشود.

نقش بنتونیت خوراک دام

خواص بنتونیت در خوراک دام های نشخوار کننده عبارت است از:

·          بنتونیت دارای خاصیت بافری بوده و مانع از افزایش اسیدیته سیستم گوارش در گاو می شود

·          موجب دفع فلزات سنگین و سمی می گردد

·          با بهبود فرایند تخمیر داخلی، کیفیت شیر را افزایش می دهد

·          فعالیت قارچ ها را محدود کرده و سموم آفلاتوکسین را جذب و نابود می کند

·          به دلیل چسبندگی بالا، یک مکمل عالی برای تولید خوراک پلت شده دام است

·          میزان نفخ بر اثر هضم نامناسب را در گوارش دام کاهش می دهد

·          به علت قیمت ارزان، هزینه های جیره غذایی را کاهش می دهد

·          به دلیل هضم کامل مواد غذایی موجود در روده، باعث ترغیب دام به مصرف خوراک بیشتر و در نتیجه افزایش وزن گله می شود

·          از ایجاد مسمومیت آمونیاکی که معمولا به دلیل تغذیه دام با اوره ایجاد می گردد جلوگیری می کند

نقش بنتونیت در خوراک طیور

بنتونیت نه تنها برای تغذیه دام در گاوداری ها و مراکز پرورش گوسفند کاربرد دارد بلکه به عنوان خوراک طیور در مرغداری ها نیز مصرف می شود با این تفاوت که از بنتونیت می توان برای خشک  و تمیز نگه داشتن بستر طیور نیز استفاده نمود. برخی از خواص بنتونیت در خوراک طیور به شرح ذیل است:

·        باعث تقویت اسکلت جوجه ها شده و ضخامت پوسته تخم مرغ را افزایش می دهد

·        با کاهش سرعت عبور مواد غذایی از سیستم گوارش، باعث افزایش راندمان جیره غذایی و در نتیجه افزایش وزن کلی گله می شود

·        به عنوان یک توکسین بایندر عمل کرده و تأثیرات سوء مایکوتوکسین ها بخصوص آفلاتوکسین را از بین می برد

·        باعث بهبود کیفیت تخم مرغ، تقویت رنگ زرده و افزایش ارزش غذایی آن می شود

·        با جذب و سپس دفع فلزات سنگین و سمی، از مسمومیت جوجه ها جلوگیری می کند